هرمنوتیک حدس و گمانی به‌مثابۀ روش پژوهش در علوم اجتماعی

Authors

  • مهدی طالب استاد گروه مطالعات توسعة اجتماعی دانشگاه تهران
  • یونس اکبری کارشناس پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی و دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی توسعة اجتماعی روستایی دانشگاه تهران
Abstract:

واژة «هرمنوتیک» این فکر را به ذهن القا می‌کند که در علوم انسانی و اجتماعی تنها یک رویکرد روش‌شناسانة هرمنوتیکی وجود دارد. در‌حالی‌که این رویکردهای بسیار متنوع هستند. در هرمنوتیک برای مطالعة زندگی اجتماعی از دو مدل هرمنوتیک بازیابی یا سنتی و هرمنوتیک حدس و گمانی یا معاصر استفاده می‌شود. رویکرد هرمنوتیک سنتی یکی از روش‌های کیفی پژوهش در علوم اجتماعی برای دستیابی به معرفت دست‌اول از کنشگران اجتماعی است، اما هرمنوتیک معاصر یا حدس و گمانی از نحله‌های متأخر هرمنوتیک است که هدف آن فهم جریان خودفهمی هرروزه و نفوذ به آن، همچنین نمایان‌کردن واقعیت و معنی صحیح و زیرین کنش اجتماعی است که در ارتباط میان پژوهشگر، زمینة اجتماعی و کنشگران اجتماعی به‌وجود می‌آید. مقالة حاضر با استفاده از روش اسنادی، هرمنوتیک حدس و گمانی را که یکی از روش‌های متناسب با پژوهش‌های اجتماعی است، برجسته‌ و معرفی‌ کرده است. براساس یافته‌های این پژوهش، ادعای هرمنوتیک حدس و گمانی این است که خودفهمی که هرمنوتیک سنتی یا بازیابی بر آن تأکید دارد، معیوب است و فهمی که با بهره‌گیری از این نوع هرمنوتیک به‌دست می‌آید تنها ماسکی از واقعیت زیرین است. این در حالی است که هدف علوم اجتماعی از منظر هرمنوتیک حدس و گمانی، نفوذکردن به جریان خودفهمی هرروزه، نمایان‌کردن واقعیت و معنی صحیح کنش اجتماعی است که خود این هدف، ارتباط تنگاتنگی با تأکید متفکران علم اجتماعی بر سیالیت زندگی روزمره دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هرمنوتیک به عنوان یک روش پژوهش تربیتی

در دهه های اخیر، برخی از پارادایم های پژوهش در علوم انسانی ارایه شده است که آنها را می توان در کنار و یا به جای روش های سنتی پژوهش مورد استفاده قرار داد. هرمنوتیک یکی از این جریان های فکری در قرون جدید است. این نظریه علوم انسانی را به طور خاص دربرمی گیرد. محقق تلاش می کند، با توجه به ماهیت خاص پدیده های انسانی عمل کند، و در جست وجوی اهدافی همچون بازیابی قوانین جهان شمول نباشد. متمایز کردن روش پ...

full text

اخلاق پژوهش در علوم اجتماعی

چکیده پای بندی به اخلاق در جامعه علمی و به ویژه در عرصه پژوهش در سال های اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است. به منظور بومی سازی در این زمینه، پژوهش حاضر درصدد تعیین مولفه های اخلاق پژوهش، ارزیابی پای بندی و عدم پای بندی به اخلاق پژوهش، و علل آن بر اساس تجربه های زیسته نخبه گان علمی در رابطه با جامعه علمی که با آن سروکار دارند، بوده است. با بهره مندی از روش پیمایش با رویکردی ترکیبی (کمی-کی...

15 صفحه اول

اخلاق پژوهش در علوم اجتماعی ایران

ناراستی‌های اخلاقی در پژوهش اجتماعی، هر چند به‌میزان اندک، می‌تواند پایه‌های دانش اجتماعی را سست و نقش کاوشگرانه،  نقادانه و حقیقت‌جویانه آن را تضعیف کند. برای بررسی ناراستی‌های اخلاقی احتمالی و شناخت فضای هنجاری پژوهش علوم اجتماعی در ایران، این پژوهش به‌روش اسنادی  به‌گردآوری و تحلیل محتوای اظهارات منتشر شده  پژوهشگران این حوزه می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد هنجارشکنی در زمینه اخلاق پژ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 3

pages  579- 598

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023